Fjölmiðlar - Síðan er í vinnslu

Spurt og svarað um vaxtamálin

Hvað eru “vaxtamálin”?

Vaxtamálin er samheiti sem má segja sem svo að nái yfir málaferli sem hafa staðið yfir um nokkra hríð um lögmæti skilmála um breytilega vexti í lánum neytenda á Íslandi.

Hvert er helsta álitaefnið?

Neytendur og samtök þeirra sem standa að málunum telja að í all flestum tilvikum séu þeir skilmálar sem kveða á um breytilega vexti í neytendalánum og fasteignalánum til neytenda ekki í samræmi við lög og reglur. Í einfölduðu máli standist skilmálarnir ekki þær kröfur sem verður að gera um skýrleika, aðgengileika, hlutlægni og sannreynanleika, svo neytendur geti áttað sig á þýðingu þeirra og þar með umfangi þeirra fjárhagslegu skuldbindinga sem þeir gangast undir þegar þeir taka lán.

Lesa áfram...

Dómstólar baki ríkinu ekki bótaskyldu

Hagsmunasamtök heimilanna fagna áliti EFTA dómstólsins um túlkun á þeim reglum sem gilda um lánaskilmála sem kveða á um breytilega vexti. Þó að um álit sé að ræða verða íslenskir dómstólar að fylgja því, enda geta þeir annars gert íslenska ríkið bótaskylt.

Hagsmunasamtök heimilanna leggja áherslu á að:

  • Álitið gefur afdráttalaust til kynna að umræddir skilmálar séu óréttmætir.

  • Lánveitendur sem sömdu hina óréttmætu skilmála bera sjálfir ábyrgð á því.

  • Óréttmætum skilmálum skal víkja til hliðar en samningarnir gilda að öðru leyti án breytinga.

  • Lánveitendum ber að endurgreiða með dráttarvöxtum allt fé sem þeir hafa oftekið á grundvelli óréttmætra skilmála, umfram þá vexti sem komu fram í samningi frá upphafi.

  • Endurkröfuréttur neytenda skal gilda að minnsta kosti jafn lengi og samningarnir.

  • Hafi neytandi einhverntíma greitt lægri vexti en upphaflega komu fram í samningi skal fullnaðarkvittun gilda.

Því miður hefur sagan sýnt að þegar fjármálafyrirtæki brjóta á réttindum neytenda, virðast dómstólar leita allra leiða til að leysa þá undan ábyrgð. Hagsmunasamtök heimilanna ítreka því að slík háttsemi getur bakað ríkinu bótaskyldu á kostnað almennings. Samtökin vonast til þess að nú muni dómstólar aðeins dæma eftir lögunum með rétt neytenda í fyrirrúmi eins og þeim ber skylda til.

Lesa áfram...

Neytendaréttur og ólöglegar vaxtabreytingar

Hagsmunasamtök heimilanna vekja athygli á:

ákvörðun Neytendastofu um ólöglegar vaxtabreytingar
stuðningi samtakanna við aðgerðir formanns VR vegna Lífeyrissjóðs Verzlunarmanna
ólöglegum lánaskilmálum og vaxtabreytingum Lífeyrissjóðs Verzlunarmanna
kvörtun Hagsmunasamtakanna til Neytendastofu vegna Lífeyrissjóðs Verzlunarmanna
erindi Hagsmunasamtakanna til Fjármálaeftirlitsins vegna ákvörðunar Neytendastofu

Lesa áfram...

Rangfærslur í Silfrinu

Hagsmunasamtök heimilanna harma rangfærslur í Silfrinu og senda því frá sér eftirfarandi yfirlýsingu.

Helga Guðrún Jónasdóttir, frambjóðandi til embættis formanns VR, var gestur í Silfrinu á RÚV í gær, sunnudaginn 28. febrúar. Þar hélt frambjóðandinn því fram að það væri rangt að stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna hefði gerst brotleg við lög með því að ákveða að hækka breytilega vexti verðtryggðra sjóðfélagalána í maí 2019.

Hið rétta er að með því að taka sér geðþóttavald til að hækka vexti sjóðfélagalána umfram það viðmið sem lá þeim til grundvallar, braut stjórn Lífeyrissjóðs verzlunarmanna gegn lögum um neytendalán og réttindum sjóðfélaga sinna, sem eru margir hverjir félagsmenn í Hagsmunasamtökum heimilanna. Á vettvangi samtakanna varð strax ljóst að ákvörðunin væri í andstöðu við lög um neytendalán og var því komið á framfæri við Ragnar Þór Ingólfsson formann VR, ásamt því að beina formlegri kvörtun til Neytendastofu yfir hækkuninni og þeim skilmálum sem hún byggðist á.

Með ákvörðun nr. 59/2019 dags. 19. desember 2019 komst Neytendastofa að þeirri niðurstöðu að Lífeyrissjóður verzlunarmanna hefði brotið gegn nánar tilgreindum ákvæðum laga um neytendalán og tók þannig undir kvörtun Hagsmunasamtaka heimilanna. Lífeyrissjóðurinn áfrýjaði þeirri ákvörðun ekki heldur kaus að una henni, leiðrétta vextina og endurgreiða þá vexti sem höfðu verið ofteknir af sjóðfélögum frá því að hækkunin kom til framkvæmdar. Þannig viðurkenndi stjórn lífeyrissjóðsins að hækkunin hefði verið andstæð lögum, eins og samtökin byggðu kvörtun sína á.

Hagsmunasamtök heimilanna harma ofangreindar rangfærslur og gagnrýna slíkan málflutning, sem gengur gegn lögbundnum réttindum neytenda og er til þess fallinn að gera lítið úr því mikilvæga starfi sem er unnið á vettvangi samtakanna til að verja þau réttindi. Að mati samtakanna fara hagsmunir félagsmanna þeirra, félagsmanna í VR, sem og neytenda almennt, algjörlega saman þegar kemur að vörnum gegn því að auknar álögur séu lagðar á heimili þeirra með geðþóttaákvörðunum sem brjóta í bága við gildandi lög í landinu. Það skýtur því óneitanlega skökku við að frambjóðandi til embættis formanns slíkra samtaka skuli tala gegn réttindum félagsmanna með þessum hætti.

Það er afar mikilvægt að allir sem bjóða sig fram til að gegna störfum í þágu almennings, gæti þess í hvívetna að byggja málflutning sinn á réttum upplýsingum og staðreyndum.

Hagsmunasamtök heimilanna

Lesa áfram...

Vaxtahækkun Arion banka var óheimil

Fréttatilkynning

Neytendastofa hefur komist að þeirri niðurstöðu með ákvörðun sinni að vaxtahækkun Arion banka á tilteknum flokki húsnæðislána hafi brotið gegn neytendaverndarlögum. Ákvörðunin á rætur að rekja til kvörtunar Hagsmunasamtaka heimilanna fyrir hönd félagsmanns sem ofgreiddi vexti af tveimur húsnæðislánum í rúm fjögur ár, frá því að Arion banki hækkaði þá í apríl 2015. Sjá niðurstöðu hér.

Lesa áfram...

Hræðsluáróður um óverðtryggð lán

Fréttatilkynning

Nýlega hafa bæði varaseðlabankastjóri og Húsnæðis- og mannvirkjastofnun talið ástæðu til að vara við því að breytilegir vextir óverðtryggðra lána geti hækkað. Rétt eins og það sé ekki augljóst hvað orðið “breytilegir” þýðir eða neytendur geri sér ekki grein fyrir því að slíkar breytingar geti orðið bæði til hækkunar og lækkunar.

Lesa áfram...
Subscribe to this RSS feed

© Hannað af Filmís 

Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð 15. janúar 2009 og eru frjáls og óháð hagsmunasamtök á neytendasviði, til varnar og hagsbóta fyrir heimilin í landinu.

Orð frá formanni

CEO 

Orð frá formanni Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur, 45.000 einstaklingar misst heimili sín frá hruni. Enginn hefur svarað fyrir það, hvað þá axlað á því ábyrgð. 

Þegar 15% þjóðarinnar missa heimili sín, gætir áhrifanna víða. Við sjáum þau í ástandinu á leigumarkaði og við sjáum þau líka í auknum kvíða meðal ungmenna og kulnun hjá þeim sem eldri eru.

Þegar fólk er svipt heimilum sínum glatar það öryggi sínu sínu og fótfestu. Þegar við bætist magnvana reiði og örvænting vegna óréttlætisins sem það stendur frammi fyrir ásamt hjálpar- og varnaleysinu sem það upplifir þegar heimilinu er hreinlega stolið af því, er ekki nema von að eitthvað láti undan.

Spillingin í þjóðfélaginu er djúp og hún á sér margar hliðar. Hún birtist ekki bara í háu húsnæðisverði og skelfilegum leigumarkaði eða háum vöxtum og verðtryggingu, hún birtist ekki bara í því hvernig lífeyrissjóðirnir misfara með fé okkar allra eða í „krónu á móti krónu“ skerðingu, hún birtist ekki bara í lágum launum verkafólks á meðan sjálftökufólk af ýmsum toga skammtar sjálfu sér milljónir, hún birtist ekki bara í spilltum dómstólum sem gæta hagsmuna „hinna sterku“ í dómum sínum eða í því hvernig lög- og stjórnaskrárvarin réttindi hafa verið brotin á neytendum frá hruni með skelfilegum afleiðingum.

Nei, hún birtist í þessu öllu og meiru til. Spillingin er djúp og teygir anga sína víða. Hana þarf að rífa upp með rótum til að hægt sé að byggja upp nýtt og betra þjóðfélag.

Fyrsta skrefið væri að að afnema verðtryggingu á lánum heimilanna! Öðruvísi er ekki hægt að skapa eðlilegan húsnæðismarkað eða stöðva sjálftöku fjármálastofnanna á tekjum fólks.

En til að takast á við ræturnar þarf að fara fram rannsókn á aðgerðum stjórnvalda eftir hrun. Jú það var líka spilling fyrir hrun, en þá urðu ákveðin vatnaskil og það var þá sem meðvituð ákvörðun var tekin um að fórna heimilum landsins fyrir bankana.

15.000 heimili eiga skilið að fá svör og uppreist æru.

Við biðjum ykkur um að styðja kröfuna um Rannsóknarskýrslu heimilanna!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir
Formaður HH

Fylgstu með á samfélagsmiðlum